26-сабақ. ЖОБА НӘТИЖЕЛЕРІН ТАНЫСТЫРУ

Сабақта:
1. Сынып оқушылары алдында өз жұмысыңның нәтижелерін көрсете білуді үйренесің;
2. Сыныптастарыңның және өзіңнің жұмысыңды бағалауды үйренесің;
3. Өз жұмысыңды жетілдіруді меңгересің.



Үлгі:
Жоба тақырыбы: «Музыка және поэзия»
Жоба мақсаты: Класссиктердің өлеңдеріне жазылған романстармен таныстыру
Жобаның түрі: Топтық жұмыс
Пайдаланылған дереккөздер: Әдебиеттер, интернет ресурстары, аудио және бейнематериалдар


Пьер Беранженің сөзіне жазылған А. Алябьевтің «Нищая» романсымен танысу. Орыс тіліне аударған Д. Ленский.
Орыс композиторы А. Алябьев (1787–1851) 200-ге тарта романстарының авторы. Олардың ең танымалы, А. Дельвигтің сөзіне жазылған – «Соловей» шығармасы.
1812 жылы Отан соғысына қатысқан. 1828 жылы Сібірге (кейін Оңтүстік Орал, Орынбор мен Кавказға) жер аударылды. Александр айдауда жүрген кезінде (1834–1835) өзінің «Азиялықтар әндері» атты вокалдық циклін жазады. Мұнда қазақ, башқұрт, татар, түркімен халықтарының ұлттық әуендерін пайдаланды, ал «Қияның жас қыраны неге болмадым» әнін Александр «Қазақ әні» деп көрсеткен. Орынбор маңындағы қазақтар мен башқұрттардың ән-күйлеріне құлақ түріп, оған этнографиялық тұрғыда зер салды. Алябьевтің ең танымал «Соловей» шығармасынан басқа, Пушкиннің, «Зимняя дорога», «Певец», сондай-ақ «Вечерний звон» (И. Козлов), «Нищая» (өлеңі Беранженікі) романстарын айтуға болады.

Әйгілі француз ақыны Беранженің «Нищая» өлеңі, 1840 жылы Д. Ленскийдің аудармасы бойынша, өзінің трагедиялық болмысымен композитордың жан дүниесіне қатты әсер етеді. Алябьевке келгенде бұл романс лирикалық бағыттан драмалық мінезге ауысады.
Орыс халқының осынау атақты романсын орындаушылар көптеп саналады. Романс әйгілі орындаушылардың репертуарына енген. Әр орындаушы романстың мінезін әртүрлі жеткізе білген.

Тыңда және талда: Ж. Бичевскаяның, В. Высоцкийдің орындауларында «Нищая» романсын тыңда.

Бірге талқылаңдар:
1. Романстардың орындалуы немен ерекшеленеді?
2. Қай романстың орындалуы ұнады? Неге?
Толығымен