28-сабақ. ИНТЕЛЛЕКТУАЛДЫ МУЗЫКА
Сабақта:
1. Интеллектуалды музыка бағыттарымен танысамыз;
2. Заманауи музыканың ерекшеліктерімен танысамыз;
3. Интеллектуалды музыка терминдерін біле аламыз;
4. Заманауи техникада жазылған шығармалардан үзінді тыңдаймыз;
5. Қазақтың «Арман-ай» әнін үйренеміз.
1. Интеллектуалды музыка бағыттарымен танысамыз;
2. Заманауи музыканың ерекшеліктерімен танысамыз;
3. Интеллектуалды музыка терминдерін біле аламыз;
4. Заманауи техникада жазылған шығармалардан үзінді тыңдаймыз;
5. Қазақтың «Арман-ай» әнін үйренеміз.
Ақыл-ойға сүйеніп, рационалды әдіспен шығарылған музыка көне заманнан бастау алады. Энциклопедист ғұлама ғалым Әбу Наср әл-Фараби музыканы математиканың әдістерімен зерттеген болатын. Ал Еуропаның атақты композиторы И.С. Бах «Фуга» атты көп дауысты шығарманы ақыл-оймен пішіп, әр дауыстың жүргізілуін ережеге бағына жазды. ХХ ғасырда компьютер тарала бастаған соң, музыканың мүмкіндіктері арта түсті. Қазіргі таңда компьютерлік музыкадан басқа, электрондық музыка, заманауи музыканың көптеген бағыттары пайда болды. Сонымен бірге алуан түрлі қазіргі заманғы композиторлық техникалар қолданылып келеді. Әсіресе, электронды музыканың қазіргі таңда әртүрлі бағыттары өріс алды. Транс – адамды өмірде жоқ бейқам көңіл күйге бөлейді. Хаус – бұл электронды музыка түрі өте қарапайым би ырғақтарының қайталануынан құралған әуенге негізделеді. Техно – табиғатта кездеспейтін, машина дыбысына ұқсас синтетикалы дыбысты әуеннің бірнеше рет қайталануынан құралатын электронды музыка түрі. Драм-н-басс (джангл) – өзгермелі ырғақ пен жылдамдық маңызды рөл атқаратын электронды музыка стилі.
1. А. Бестібаевтың «Азия дауысы»; А. Райымқұлованың «Дала сыры» атты шығармаларын төмендегі спойлерге басып тыңдап, салыстыр.
2. Бұл шығармалардың бейнесіне қандай мінездеме беруге болады?
3. Ол туралы өз пікіріңді қысқа эссе түрінде жаз.
4. Бұл шығармаларды интеллектуалды музыкаға жатқызуға бола ма?
Ақтоты Рахметоллақызы Райымқұлова – композитор, танымал қоғам қайраткері.
1. Қазақстан заманауи музыка өнерінің қалыптасуы мен дамуына композитор Ақтоты Райымқұлова қандай үлес қосты?
2. Қазақстанның электронды музыкасына үлес қосып жүрген композиторлар жайында ақпарат іздеп пікір жазу модуліне жүктеңіз.
2. Қазақстанның электронды музыкасына үлес қосып жүрген композиторлар жайында ақпарат іздеп пікір жазу модуліне жүктеңіз.
Әділ Бестібаев – композитор, Қазақстан Композиторлар одағының
және Канада музыка орталығының мүшесі.
1. Интеллектуалды музыка деп қандай шығарманы атауға болады?
2. Заманауи электронды музыканың бағыттарын ата.
3. Өзің білетін заманауи музыка шығаратын композиторлар жайында әңгімеле.
4. Заманауи техника әдістері қолданылған А. Райымқұлова, А. Бестібаев, Қ. Шілдебаевтың шығармаларын ата.
АРМАН-АЙ
Халық әні
Ойлап тұрсаң, бұл дүние шолақ екен-ай.
Бұл адамдар бір-біріне қонақ екен-ай.
Қайырмасы:
Арман-ай, өтеді дүние-ай, жалған-ай.
Қызғалдақтай, құлпырған қайран жастық-ай
Қара жерге, қар жаумай солады екен-ай.
Қудым, дүние, өзіңді жалықпай-ақ-ай.
Ұстатпайсың, судағы балықтай-ақ-ай.
Ұстатпайсың, судағы балықтай-ақ-ай.
1. Әннің сөзіне көңіл бөл. Бұл ән не туралы?
2. Сенің ойыңша, бұл ән бізді неге үйретеді?
3. Тарихи әндерді интеллектуалды әндерге жатқызуға бола ма?